Womaashunna Gash/handaariti qara qara  mixote illacha

Tittirshu Hexxo

  • Batinyu handaari hajubbara illacha tunge loosa,
  • Rosu minna afidhanno jiro garunni horoonsidhano gede kaajado irko asssa
  • Biirote deerinni hanafe woraddate geesha noota rosu mini ijaarsha harunsanna hasiisano irko assa
  • Rosu hafanfarre gatisanna rosu mini seeri wodho agadhitanno garunni agarantanno gede assa,
  • Rosu minnna baalante rosaanora yaano addi hasatto afidhinotera lendeena  koo teemma mereersinohanna rosatena rosiisate injiinohanna woyyinoha assa,
  • Rosu latishshira jiro hasatenna gaamate mootimmate, halamaanote hattono dagate beeqqonni assinanni irko aana illacha tunge loosa.
  • Isilancho rosu taje hasi’nanni yannanni gamba assatenni rahote loosu aana hosanno gede assa
  • Rosiisanote horo xe’annokki gede hixamanyine loosa,
  • Hirote hasato mixo qixeessanna yanna agadhitinota, hatono xanbe heedhano  garinni  baalunku hasato mixote kaiminni wonshate hirote looso loosa
  • Hasiissano bajeete fulote wodhonna biddissa agarino garinni amandoonni latishu mixora hossano looso loossa
  • Dagate isilancho roso tuqqisate rosu uurishubba H/I/V gaargadhate hedo cumishiishate looso  loosanna keerancho rosu daga kalaqate
  • Rosu loossa isilachimatenni harisate hasiissano mannu wolqa xambetenninna isilanchimatenni wonsha
  • Loosasinete danchu amanyootinna lifinxe heedhano garinni yannite tekinoloojenni massaganna kaajitinota hatonno dhukku kaanjile loosasinenniwa bowiranoha assa

Mannu Jiro Gashshooti Dayrekitoreete  

Dayrekitoreetete looso mixotenni, murrisatenni, gashshatenni, gumulo ha’runsatenninna keenatenni looso gumaamo assate

              

• Dayrekitoreetete loossa mixo qixxeessanno, qineessanno, massaganno, ha’runsanno, irkisanno, gumulanno, keenanno, loosu ha’rinsho keenanno. foonqe badanno, ikkadisanno,

• Handaaru istiraateejike mixo giddonni diru mixo qixxeessanno, gumulamase ha’runsanno, keenanno,

• Uurrinshu loosaasine gashshootu fushshino keenote amanyooti garinni yanna yannantenni keenantanno gede assanno; keenote gumi garinnino suffe dagganno loossa loosanno,

• Uurrinshu aliidi sooreeyyenni uynannisi biilloonyi riqiwishshi garinni mannu jiro gashshooti massago hajubba aana gumulo aanno; woy uynoonni gumulo loosu aana hosase ha’runsanno,

• Gashshootu loosaasine wodhonna biddisu garinni babbaxxinoha qaxarate, deerru lopho, dargu soorro gaamooshshe, amanyootu, koffeenya la”anna hattono woloota hasiissanno komitta uurritannonna loosu giddora e’anno gede ha’runsanno,

• Haaro qaxarantanno loosaasinera gashshootu wodhonna biddisa, uurrinshu hexxonna uurrinshuwiinni agarranni guma lainohunni hattono loosu kifillanna qeechansa egensiinsanni qajeelshi (induction) aamamanno gede assatenni looso hanafisiisanno,

• Dayrekitoreetete loosu ha’rinsho aleenni noo bisira rippoorte shiqishanno,

 

2 Rosiisaanotenna Rosu Gashshooti Dayrekitoreete

 Ha’runsatenninna Keenatenni Looso Gumaamo Assa

• Dayrekitoreetete loossa mixo qixxeessanno, qineessanno, massaganno, ha’runsanno, irkisanno, foonqe badanno, ikkadisanno,

• Handaaru istiraateejike mixo giddonni diru mixo qixxeessanno, gumulamase ha’runsanno, keenanno,

• Uurrinshu loosaasine gashshootu fushshino keenote amanyooti garinni yanna yannantenni keenantanno gede assanno; keenote gumi garinnino suffe dagganno loossa loosanno,

• Uurrinshu aliidi sooreeyyenni uynannisi biilloonyi riqiwishshi garinni rosiisaano, rosu massagooshshinna loosaasinete gashshooti hajubba aana gumulo aanno; woy uynoonni gumulo loosu aana hosase ha’runsanno,

• Rosiisaano, rosu massagooshshinna wole loosaasine wodhonna biddissa qixxeessatenninna woyyeessatenni sekiterete rosiisaanotenna rosu massagaano gaamooshshe, dargu soorro koffeenya la’nannihanna hattono sekiterete woloota hasiissanno loosaasine addi addi qixire, deerru lopho, amanyootunna wole komitta uurritannonna loosu giddora e’anno gede ha’runsanno,

• Haaro qaxarantanno/gaamantanno rosiisaanonna rosu massagaano/loosaasinera gashshootu wodhonna biddisa, uurrinshu hexxonna uurrinshuwiinni agarranni guma lainohunni hattono loosu kifillanna qeechansa egensiinsanni qajeelshi (induction) aamamanno gede assatenni looso hanafisiisanno,

 

Mixonna Bajetete Qixxaawo Ha’runso Keeno Dayrekitorete   

  • Rosu sekitere polisenna istiraateeje kaima assi’rinoha rosu latishshi mixonna rippoorte qixxeessa
  • Kaa’laanonna dagate beeqqoonni gamba assinoonni saantenni minantanno rosu minna yannansa agadhite minamansanna silanchimma agadhansa ha’runanna buuxa
  •  Bajetete amanyoote gashsha
  •  Gashshootunni uurrinshunna kaapitaale bajetenni loosantanno loossa woy assoote ha’rinsho woyyeessatenni sekiterete dhuka kaajjisha
  • Dagatenninna gashshootaame ikkitinokki uurrinshubbanni jiro hasatenni sekiterete dhuka kaajjisha
  • Gashshootaame ikkitinokki kaa’lote uurrinshubbara hasiissanno irko assa
  •  Rosu aana loosannota kaa’lote uurrinshubbanna maamarra irkisanna ha’runsa  
  • Rosu sekitere mixote gumulaanchimma ha’runsanna keena

 

 

Kooteemmate Amuraati Hajo Hanqafonna Horaameessimma Buuxate Dayrekitoreete

Loosu Ha’rinsho giddo aamantanno owaante

•  Kooteemmate amuraati foonqe bada

•  Gumulsiisate biddisa, loosamanno gari maniwaale qixxeessa/woyyeessa

•  Qajeelshuwa qixxeessanna aa

•  Gumulaano bissa ledo qinaawo kalaqi’ra

•  Micciqqo mixo kooteemmate illenni fatila

•  Beeqqonsa kooteemmate odiite assa

•  Loosu ha’rinsho gumulate aana irkishshu ha’runsonna keeno assa

•  Horoonsi’rate deerrinni daanno gumi aana taje qixxeessanna fushsha/egensiisa

                                                   

 

Rosa-Rosiisanna Keenote Handaara

                                   

2 Gaamaareessunna Dhaaddiweelo Rosu Shiqo Dayrekitoreete

Gaamaareessunna dhaaddiweelo rosi dirinsa 15nna hakkunni aleenni ikkitino wedellinna jajjabbu safonnita gamaareeyyete roso rosatenni nabbawa, borreessa, shalaga dandiitanno gede assanna qansootu dhaaddote rosi kaayyo afi’ra hoogansa kaiminni insara dhaaddiweelo roso mittu doorshi gede horoonsi’ratenni qansootu egennotenni, dandootenninna tiiunni gikki yitinorenna haaro tekinoloje horoonsi’ratenni heeshshonsa woyyeessidhanno gede dandiissatenni gobbanketa safonnita rosu deerra lossate.

4 Fonqolu qixxaawo, murrisa, rosu keenonna xiinxallo assooti-llachishshu dayrekitoreete

Fonqolu qixxaawo murrisa rosu keenonna xiinxallote dayrekitoreete qara qara loossa

  • Saino diro mixo gumulsha keenatenni aane noo diri mixo qixxeessanna hajo la’annonsa bissara shiqisha,
  • 2015 M.D bajetete diro gumu illachishshi mixo qixxeesse shiqisha,
  • Bajetetenna mixote gumulsha, horoonshanna gumaamimma lossa,
  • 12 kifile fonqoli gumi dirre ba”asi ledo amadaminohunni fonqolu qixxaawonna gashshate ledo xaadannohu aana xiinxallo assa,
  • Fonqolu qixxaawonna murrisa, rosu keeno xiinxallo qoqqowu giddo noo qooxeessinna qoqqowu gobbaanni daaete fulle gadete soorro assatenni dancha rosicho bade halashsha,
  • Fonqolamaanote maareekkaanchonna isi ledo amadantino tajaja horoonshanna maareekka lainohunni zonetenna woraddate ogeeyyera qajeelsha gumulsinanni maniwaale qixxaabbanno gede assatenni qajeelsha aa,
  • Fulcho fonqolu qixxaawo aana ispesifikeshinete garinni xa’mote qixxeessate aana fonqolo murrisatenna rosu keeno aana murrootaho hattono suppervayzerootaho hedo kalaqi’rate qajeelsha aa,
  • Gobboomu fonqolo gumulsitanno mereershu sooreeyye, suppervayzerootunna fonqolaanote gaamooshshe qixxeessatenni hasiishshu garinni gaama;
  • Haaro afamishsha uynoonni 12 kifile fonqolsiissanno rosu minna taje qineessatenni gobboomu fonqolu egensera saysa;
  • Baalunku woradinna quchumu gashshooti rosu borro minna giddo borreessantino taje gamba assatenni mittu mittunku rosi mini umi dirimi qoqqowu deeriha gumulote fonqolo loosa;
  • Aliidi deerri rosira eote fonqolo gobboomunniha la”annohunni gumulsiisate bortaje qixxeessatenni millimillote amaale gambooshshe assa;
  • Gobboomunniha aliidi deerri rosira eote fonqoloira gashshootaame irko assate qeecha woraddatenna guchumu gashshootira aa;
  • 2015 M.D 12 kifile fonqolsiissanno haaronna galo rosi minnanna fonqolamaanote hedote kiiro taje woraddatenninna quchumu gashshootinni gamba asse qineessatenni gobboomu deerri Rosunna Keenote Eensera reqecci assa;
  • Bocu-boci mixote ha’rinsho rippoorte silanchu garinni qixxeesse shiqisha; 
  • 8 kifileha rosu taje wirro adhitannorira  owaante aa;
  • Rosu taje buuxa (Authenticate)
  • Gobboomunna 8 kifileha qoqqowu fonqolo fixxatenna gumu aana loonsoonni loossanna afi’ro tajja gamba assatenni tantananna qineessatenni qrophotenni amade loosu aana hosiisa;
  • Loosu ha’rinshonni mixi’noonninna xiinxallinoonni loossa aana irko, ha’runsonna gumulate keeno assa;
  • Loosu ha’rinshonni loosantino irkote, keenote hattono ha’runsotenna gumulate keeno gumi aana zoonetena woraddate amaalete bare qixxeessatenni borrotenni taashshi’ri-tumo qola;
  • Lamalate mixonna rippoorte shiqishsha murmurantukkinni ha’risa;
  • Loosu ha’rinsho assootubba gumlaanchimma woyyeessate mixi’ne loonsoonnihu danchu amanyooti loossa mixo, hawaawanna rippoorte;

 

SI/DA/QO/MO/RO/BIIRO HIV/AIDS GARGAROOSHSHINNA QORQOSHU KIFILE

                    Kifilete Loosi Maati?

  • Rosu Dagoominno ikko wolootu qanssichchi HIV/AIDS nna shuffurratte xibbinni (በኤች.አይ.ቪ/ኤድስ እና በአባላዘር በሽታ እንዳይያዙ) amadammannokki gede roso uyittanno.
  • HIV/AIDS doogimale assinanni siimu xadooshshinni,milaace,marfenna qulfe lawinnore guttunni horonsiratte taraawwanno xibba ikkinota rosaanote rosisate.
  • Rosu minna gidoonni Kaajjadonna jawaata  HIV/AIDS kibabe urrissanno.
  • Urrinsoonni kibabe umise mixo qixeesidhanno gede assittanno.
  • Mixo qixeesidhu gedensaani lame lamala gido mite hige xaade hasaabbanonna roso uyiite kibabete riqiwamaanchira ripoorte assittanno.
  • Mini midiya kaajinshe wo′ma wote HIV nna Wolootu xibbi daafira huwaansha kalaqqa qara loosooti.
  • HIV/AIDS xibba gargadhate kondome beehanna horonsi′nanni gara rosisa.
  • Woraddate HIV/AIDS ogeeye uurinshshate gaamate.
  • Mottimate loosaasine damoozunni murttanota 0.5% HIV/AIDS funde baalunku muranno gede assa.
  • HIV/AIDS Mundeensa gido noo roduuwira 0.5% bajeete horonsidhanno gede hedo cu′mishiisha.

                          HIV/AIDS Miteenni Gargadhinno!!!

Hirote, woomaashshunna jajju gashooti dayrekitoreete giddo loonsanni qara qara loossa

  • Aganu aganunku looso ha’rinsanni woxe: damooza, kaapitaale, aganu einkunni tonnikki barra qoqqowu womaashshu biironni xa’me abba.
  • Babbaxitino uurrinshu bajete, kapitaale, ‘UNICEF’, ‘One Wash’, GEQUIPnna  wolootano kuriuu labbannore baatooshshe womaashshu wodhonna biddisa agarre baata.
  • ‘VAT’, ‘withholding’enna hattono babbaxitino eeggote woxe gamba assatenni aganu hanafinkunni 10ki bari geeshsha haja la’anno bissara sayinse taje adha.
  • Aganu eihunni 25ki  barra losaasinete baantanni peeroole qixxeessine baanke soyatenni 26ki hananfe baatooshshu jeefo ha’runsa.
  • Aganu aganunkunni horote aana hosinokki shallago yannate dirritanno gede ha’runsa.
  • Bajetete soorro looso ha’runsanna maareekka.
  • Aganu aganunkunni shallagote looso ha’runsatenni aganu hanafikunni 10 barri geeshshsa baankete shallago ha’runsa.
  • Baaru barrunkunni shallagote maareeko IBEXra maarekateni barrihunni10:30-11:30 noo yanna giddo taashshatenna buuxate looso loosa.
  • Taalleenyu reporte aganu hanafinkunni 10ki barra qoqqowu womaashshu biirora iillisha.
  • Aganu aganunkunni odiitete loosira taje qixxeessine shallago buuxisisatenna afantanno mitiimma heedhuro rakkino dawaro qola.
  • Baatooshsheno ikko babbaxxitino haja riporte aganu aganunkunni qixxeessine aganu hanafihunni 10 barri giddo haja la’anno bissa baalate iillitanno gede assa.
  • Tajenna bortajubba seerunni tantanne mashalaqe hasidhanno bissara rakkino dawaro aa.
  • Deerra agadhino garinni bajete agarre baatooshshe gumulsanna shallago dirrisa.
  • Dirunnita mixote hasatto ganba assatenni hirote mixo qixeessanna Maaja 1-30 geeshsha noo yanna giddo hirote ejensera soya.
  • Hirote hasatto kaima assatenni mitte ikkitino ispesifikeshine qixxeessa.
  • Ga’rafote bortaje qixxeessanna ga’rafo garunni jeefisa.
  • Biirote hasatto kaima assitino garinni co’icha ikkino uduunne hirre shiqisha.
  • Waagu xiinxallo tajubba hasi’rannohura shiqisha.
  • Uurrinshu uduunnira badooshshu kiiro aa.
  • Uduunne daninsanni badate biifado ikkino maareekkaanchi aana maarekkine doneessinoonni garinni ha’ruunsa.
  • Sayikki gumulote dirira uduunne kirsiisate looso loosiisa.
  • Gatamarranninna hoollanni uduunne bande hoolate biddisu garinni kaysa.
  • Saaxine eannonna fulanno shallago ha’runsinanni maareekkaanchi suudinsanna bajete buichonsa garinni bade mareekka.
  • Barru barrunkunni saaxine kiirsiisanna hasiissanno sanadda seeke amada.
  • Bajete diri shallagote bortaje aganunninna womaashshu buicho hironna wolu baatooshshi bortaje bande model 42 borreesssine aa woy adha
  • Hirote xahpooma sheematu looso kaajishanna taje tantana.
  • Hirote taje danu danunkunni bande maareekka, keenote guma boordete xallanna dagate reqecci assa.
  • Ga’rafo fanate amanyoote, jajja kiiranna bainoha bande hunate looso amanyootu loosu kifilenna giddooydi odiite ledo qinaanbe loosa.
  • Kiirroonni uduunne maareekka.
  • Soorrote hendonninna gaamote loosi bude losa.
  • Jeefisaanote dhuka kaajjisha.
  • Kompiteretenna IBEXte ogimma egenno lossa
  •  Rosichu soorro assa.
  • Haja la’annonsa bissa ledo hasaawa assa.